Ερωτήσεις
Ένας καλός τρόπος να κάνετε άλλους ανθρώπους να σκεφτούν για ένα θέμα είναι να τους κάνετε μια σχετική ερώτηση. Το να ερωτηθούμε μια καλή ερώτηση μπορεί να μας βοηθήσει πραγματικά να βάλουμε την πληροφορία σε μια σειρά, να εκτιμήσουμε τις ιδέες μας και να παράγουμε νέες ιδέες.
Αυτή η μέθοδος είναι γνωστή ώς Μαιευτική μέθοδος, όνομα που πήρε από την πρακτική του Σωκράτη στην Αρχαία Ελλάδα.
Στη Μαιευτική μέθοδο πρέπει να ακούτε το συνομιλητή σας με προσοχή ώστε να μπορείτε να κρίνετε και να διατυπώσετε την ερώτησή σας με τρόπο τέτοιο ώστε να βοηθά το συνομιλιτή σας, να είναι δημιουργική και να μην οδηγεί σε αντιπαραθέσεις.
Μερικά παραδείγματα τέτοιων ερωτήσεων:
Ερωτήσεις διασαφήνισης
- Τί εννοείτε όταν λέτε ______;
- Ποιά είναι η κεντρική σας ιδέα;
- Πως το _____ σχετίζεται με το _____;
- Μπορείτε να το διατυπώσετε αυτό με άλλο τρόπο;
- Για να δω αν σας καταλαβαίνω: Εννοείτε _____ ή _____;
- Πώς σχετίζεται αυτό με το πρόβλημά/συζήτησή/θέμα μας;
- Μαρία, μπορείς να συνοψίσεις με δικά σου λόγια αυτό που είπε ο Δημήτρης? ... Δημήτρη, αυτό εννοούσες;
- Μπορείτε να μου δώσετε ένα παράδειγμα;
- Το _____ θα ήταν ένα καλό παράδειγμα για αυτό;
Ερωτήσεις που εξετάζουν υποθέσεις
- Τί υποθέτετε εδώ;
- Τί υποθέτει η Μαρία;
- Τί θα μπορούσαμε να υποθέσουμε αντί αυτού;
- Φαίνετε να υποθέτετε _____. Καταλαβαίνω σωστά;
- Η όλη σκέψη σας βασίζετε στη ιδέα ότι _____. Γιατί βασίσατε την ιδέα σας σε _____ αντί για _____;
- Φαίνετε να υποθέτετε _____. Πώς δικαιολογείτε το γεγονός ότι το θεωρήσατε αυτό δεδομένο;
- Είναι πάντα έτσι; Γιατί θεωρείτε πως αυτή η υπόθεση στέκει εδώ;
- Γιατί να κάνει κάποιος αυτή την υπόθεση;
Ερωτήσεις που εξετάζουν τρόπο σκέψης, ενδείξεις και αποδείξεις
- Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε τους λόγους σας;
- Πώς εφαρμόζεται αυτό σε αυτή την περίπτωση;
- Υπάρχει κάποιος λόγος που να καθιστά αυτή την απόδειξη/ένδειξη αμφισβητήσιμη;
- Ποιός είναι σε θέση να γνωρίζει αν αυτό είναι αληθές;
- Τί θα λέγατε σε κάποιον που είπε ότι ____;
- Μπορεί κάποιος άλλος να μας δώσει αποδείξεις που να στηρίζουν αυτή την άποψη;
- Με ποιές σκέψεις φτάσατε σε αυτό το συμπέρασμα;
- Πώς θα μπορούσαμε να ελέγξουμε αν αυτό είναι αληθές;
Ερωτήσεις σχετικά με απόψεις
- Τί υπονοείτε με αυτό;
- Όταν λέτε _____, υπονοείτε _____;
- Αλλά αν αυτό συνέβαινε τί άλλο θα συνέβαινε σαν αποτέλεσμα; Γιατί;
- Τί αποτέλεσμα θα είχε αυτό
- Αυτό θα συνέβαινε απαραίτητα ή μόνο πιθανώς/ενδεχομένως;
- Ποιά είναι η εναλλακτική;
- Αν _____ και _____ είναι αλήθεια, τότε τί άλλο θα ήταν αλήθεια;
- Όταν λέμε ότι το ____ είναι ηθικό, τότε τί γίνεται με το _____;
Ερωτήσεις που εξετάζουνε επιπλοκές και συνέπειες
- Πώς θα μπορούσαμε να μάθουμε γι' αυτό;
- Τί προϋποθέτει αυτή η ερώτηση;
- Ο _____ θα διατύπωνε την ερώτηση διαφορετικά;
- Πώς θα μπορούσε κάποιος να ικανοποιήσει αυτή την ερώτηση;
- Μπορούμε καν να διασπάσουμε αυτή την ερώτηση;
- Είναι σαφής αυτή η ερώτηση? Την κατανοούμε;
- Αυτή η ερώτηση βρίσκει εύκολα ή δύσκολα απάντηση; Γιατί;
- Συμφωνούμε όλοι στο ότι αυτή είναι η ερώτηση;
- Για να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση, ποιές άλλες ερωτήσεις πρέπει να απαντήσουμε πρώτα;
- Πώς θα διατύπωνε ο _____ αυτό το θέμα;
- Γιατί είναι σημαντικό αυτό το θέμα;
- Είναι αυτή η πιό σημαντική ερώτηση ή μήπως υπάρχει κάποια ερώτηση που προηγείται;
- Μπορείτε να δείτε πώς αυτό μπορεί να συσχετιστεί με ________;
Η ερωτήσεις διασκευάστηκαν από το Critical Thinking: How To Prepare Students for a Rapidly Changing World: Foundation for Critical Thinking του Paul, R. (1993)., Santa Rosa, CA.
